مطا لب درج شده نظر **خراسان در تصو یر** نمی باشد

آرشیو خراسان در تصویر

دوشنبه، آبان ۱۱، ۱۳۸۸

بازی های آیینی محلی رو به نابودی است

من دریافت پول درقبال انجام بازی های آیینی محلی را بی حرمتی به این آیین می دانم!

بازی های آیینی محلی تربت جام از شهره خاص در سطح کشور و جهان برخوردار است؛ حضور هنرمندان صاحب نام در این شهرستان باعث شده است که نام تربت جام در جشنواره های مختلف داخلی و خارجی بدرخشد؛ از این رو به پای صحبت استاد فاروق کیانی هنرمند تربت جامی و اسطوره هنرهای آیینی ایران زمین که در سطح جهان به یک چهره ممتاز بین المللی تبدیل شده است، می نشینیم.استاد فاروق کیانی اسطوره هنرهای آیینی محلی ایران زمین در سال ۱۳۳۰ در تربت جام متولد شد و در ۱۵ سالگی در حالی که در تنها دبیرستان آن زمان تربت جام «سینا» مشغول به تحصیل بود، جذب کلوپ های هنری شد و پس از پایان تحصیلات جذب آموزش و پرورش شد.علاقه و پشتکار وی به هنر به حدی بود که یک لحظه از انجام فعالیت های هنری غفلت نمی کرد تا این که سرپرستی گروه بازی های آیینی محلی تربت جام را بر عهده گرفت و در جشنواره های مختلف داخلی و خارجی شرکت و نام و آوازه هنر تربت جام را در کشور و جهان طنین انداز کرد.

مسئولان هنر باید بر بازی های آیینی محلی نظارت داشته باشند
استاد فاروق کیانی در ادامه می افزاید: گروه بازی های آیینی محلی ما در جهان مشهور است و هر سال افراد سرشناسی به ایران و تربت جام می آیند که با آن ها در رابطه با این هنر نشست هایی برگزار می کنیم از جمله دکتر «کایتا» از کشور سوئیس برای پایان نامه دکترای خود آمد و کار کرد؛ پروفسور «جان بیلی» از کشور انگلستان و هنرمندان و هنرشناس های دیگری آمدند و در رابطه با این هنر به تحقیق پرداختند. آنان معتقدند این هنر به دوران قبل از اسلام باز می گردد. وی در ادامه اظهار می دارد: این هنری نیست که یک فرد آن را ساخته باشد چون این هنر فلسفه، اندیشه و تفکر دارد و هر حرکت در بازی های آیینی محلی دارای یک مفهوم و یک پیام است و با بیننده رابطه برقرار می کند. البته کسی که به طور کامل بتواند آن را اجرا کند نه این که امروزه در تربت جام چند گروه تشکیل شدند ولی هیچ کدام از آنان هیچ اطلاعاتی از ریشه و بنیاد این هنر ندارند و حرکات جسته و گریخته و گاه غلط انجام می دهند. بیشتر مردم هم چون اطلاعاتی ندارند، متوجه اشتباه آنان نمی شوند. در این راستا مسئولان و سکان داران این هنر در ایران باید بر تشکیل و عملکرد گروه های هنری نظارت کنند و اجازه ندهند افراد به صورت سلیقه ای در این عرصه فعالیت کنند.به عقیده من این هنر شناسنامه هویت این ملت است و محققان کشورهای جهان ساعت ها می نشینند تا در رابطه با یک حرکت این هنر اطلاعاتی کسب کنند.این هنرمند تربت جامی همچنین می گوید: در بازی های آیینی محلی حرکاتی وجود دارد که انسان را به خداوند نزدیک و انسان را برای نیایش و عبادت و تفکر آماده می کند. علاوه بر این حرکات در بازی های آیینی محلی دارای قسمت های مختلف بزمی و رزمی است، همچنین حرکات اجتماعی و عرفانی این هنر موجب تبادل فرهنگی می شود. حرکاتی که در بازی های آیینی محلی است به اندازه ای پرمحتواست که انسان را از مادیات و جهان امروزی و تجملات دور می کند و انسان را به یاد خدا می اندازد، همان طور که مولانا می گوید:

چو با یاد حق هرچه باشد نکوست

حلال است رقصی که با یاد اوست

سرزمین ما سرزمین کهن است
استاد کیانی در ادامه می گوید: در گذشته آیین های دیگری هم رایج بوده که منسوخ شده است مثل آیین داروغه و در مسافرت هایی که به کشورهای افغانستان، تاجیکستان، پاکستان و هند داشتم نمونه هایی را جمع آوری کردم و از اقصی نقاط کشورمان اطلاعاتی جمع آوری کرده ام و تمام آن ها را حاضرم بدون هیچ گونه چشم داشت مادی به جوانان آموزش بدهم تا برای فرزندان ایران به یادگار بماند.همان طور که مردم مناطق مختلف در لباس پوشیدن، غذاپختن و... با هم متفاوت اند در حوزه آیین ها نیز با هم فرق دارند ولی باز هم همه جزو ملت ایران هستند.

حرمت بازی های آیینی محلی باید حفظ شود
وی همچنین اظهار می دارد: در تربت جام چند گروه تشکیل شده است که بازی های آیینی محلی را برگزار می کنند در صورتی که هیچ کدام از گروه ها حرکات بازی های آیینی محلی را انجام نمی دهند و هر یک حرکاتی را ابداع و ایجاد کرده اند؛ حتی بعضی از آنان لباس تربت جام را نمی پوشند. بازی های آیینی محلی هیچ گونه انجمنی در تربت جام ندارد و هیچ نظارتی هم از سوی ارشاد در رابطه با تشکیل این گروه اعمال نمی شود. وی ادامه می دهد: برخی گروه ها حرکات ناقص را انجام می دهند و در مقابل انجام این حرکات ناقص هم دستمزدی می گیرند! در صورتی که تا به حال در هیچ جا یک قرارداد یافت نمی شود که من آن را امضا کرده باشم. ضمن این که تاکنون در قبال بازی های آیینی محلی هیچ دستمزدی دریافت نکرده ام. من دریافت پول درقبال انجام بازی های آیینی محلی را بی حرمتی به این آیین می دانم و اگر همشهری های تربت جامی من و کسانی که پا به این عرصه گذاشتند اجازه بدهند تا زمانی که شخص بنده زنده هستم حرمت این هنر از بین نرود، از همگی آنان تشکر می کنم.

در تربت جام به بازی های آیینی محلی توجهی نمی شود
استاد فاروق کیانی خاطرنشان می دارد: در تربت جام به بازی های آیینی محلی توجهی نمی شود چون در این شهرستان انجمنی نیست که از این بازی ها حمایت کند. تنها زمانی به این هنر اهمیت داده می شد که دکتر حسن نصیری ریاست اداره ارشاداسلامی تربت جام را برعهده داشت و در زمان وی هنر تربت جام در حال شکوفایی بود و به آن جایگاهی که لیاقت آن را داشت می رسید که متاسفانه وی از اداره ارشاد رفت و کلیه گروه های هنری پراکنده شدند و این هنر هم از رونقی که داشت افتاد. حتی فرماندار آن زمان هم مهندس پورباقرانی حمایت های خوبی از هنرمندان می کرد و کلیه جلسه ها در رابطه با گروه های هنری را در اتاق خودش برگزار و از آنان هم حمایت می کرد.

بازی های آیینی محلی رو به نابودی است
وضعیت بازی های آیینی محلی در تربت جام رو به نابودی است و هر کس هم که از راه می رسد یا گوشه ای از این بازی ها را جدا می کند و یا به آن اضافه می کند که هیچ تناسبی با هم ندارند و هیچ کس هم حمایتی از آن نمی کند.با چندین هنرشناس بزرگ جهان و هم چنین هنرمندان و محققان بزرگ ایران از جمله بیضایی،محمدرضا درویشی، دکتر اردشیر صالح پور، دکتر قطب الدین صادقی، فتحعلی بیگی و کسانی که تحصیلات و مدارک علمی دانشگاهی این علم را دارند صحبت کردیم؛ آن ها معتقد هستند که این حرکات به زودی از بین خواهد رفت.از این رو اگر می خواهیم این هنر به فراموشی سپرده نشود، باید تبلیغات زیادی صورت بگیرد، بودجه ای برای آن تعیین شود و از این هنر حمایت شود، مکانی برای کلاس های آموزشی فراهم شود و این کار آکادمی شود و به طور صحیحی آموزش داده شود. اگر به این مسائل توجه شود جای امیدواری است که همین چند آیینی که به جا مانده است، به فراموشی سپرده نشود.
گفتگو خراسان با
استاد فاروق کیانی هنرمند تربت جامی

هیچ نظری موجود نیست: