نوك انگشتان‌شان بنفش شده، درست مثل گلبرگ‌ها و ساعت‌هاست كه بدون تأمل به اين كار مشغولند. وقتي پرچم‌ها به قدر معيني مي‌رسد، يكي از زن ها، آنها را با نخي قرمز رنگ مانند يك بادبزن دسته مي‌كند كه به آن «دخترپيچ» مي‌گويند. وقتي بيش از دوساعت به اين شيوه كار مي‌كنند فشار خون‌شان بالا مي‌رود و چشم‌ها و سرشان درد مي‌گيرد، شايد اثر زعفران باشد اما چاره‌اي نيست.
پيش روي‌شان تلنباري از گل هاي بنفش و زيبا نهاده شده است، گل هايي كه تا چند لحظه ديگر همه پرپر شده درون چادر شبي كمي آن طرف‌تر ريخته مي‌شود. دستان ماهر زنان روستايي به سرعت گل هاي زيباي زعفران را پرپر مي‌كند و پرچم‌هاي گرانبهاي آن را بيرون مي‌كشند. نوك انگشتان‌شان بنفش شده، درست مثل گلبرگ‌ها و ساعت‌هاست كه بدون تأمل به اين كار مشغولند. وقتي پرچم‌ها به قدر معيني مي‌رسد، يكي از زن ها، آنها را با نخي قرمز رنگ مانند يك بادبزن دسته مي‌كند كه به آن «دخترپيچ» مي‌گويند. وقتي بيش از دوساعت به اين شيوه كار مي‌كنند فشار خون‌شان بالا مي‌رود و چشم‌ها و سرشان درد مي‌گيرد، شايد اثر زعفران باشد اما چاره‌اي نيست.
غروب دلال هر ساله مي‌آيد و زعفران‌ها را با خود مي‌برد؛ پس بايد كار كرد، بايد گل‌ها را پرپر كرد. هر ساله هزاران خانوار روستايي و شهري از مناطق خراسان رضوي در مدت زماني حدود دوماه تلاش مي‌كنند تا زعفران را كه يكي از محصولات مهم صادراتي كشور محسوب مي‌گردد، برداشت كنند. برداشت طلاي سرخ در استان‌هاي خراسان ، كسب درآمد زيادي براي بسياري از خانواده‌ها در اين استان ها دارد و سالانه ميليون ها دلار ارز از طريق صادرات نصيب اقتصاد كشور مي‌كند اما بي‌برنامگي و عدم مديريت صحيح در امر صادرات اين ارزآوري را كه مي‌تواند جايگاه بسيار بالايي در اقتصاد كشور داشته باشد، به پايين‌ترين حد خود رسانده است.
با اين‌حال كشت بي‌رويه زعفران طي چند سال اخير و عدم فرآوري مناسب و ساماندهي در بخش صادرات باعث شده اين محصول استراتژيك جايگاه واقعي خود را از دست بدهد و علي‌رغم توليد بالاي محصول و يكه‌تازي كشور در عرصه توليد ، در فروش محصول به بازارهاي جهاني از بسياري از كشورها عقب بمانيم .
ارزش افزوده صادرات زعفران به جيب كشورهايي غير از ايران مي‌رود 
مدير جهاد كشاورزي شهرستان كاشمر در گفت و گو با خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) - منطقه خراسان، گفت: به خاطر نداشن بسته‌بندي شكيل و فله‌اي آن ، ارزش افزوده صادرات به جيب كشورهايي غير از ايران مي‌رود .
وجود درصد كمي ناخالصي موجب ضربه زدن به كيفيت زعفران مي‌شود
مهندس صوابي با بيان اين‌كه بيشتر توليد زعفران در خراسان رضوي است، افزود : كساني كه اقدام به پركندن زعفران مي‌كنند بايد نكات بهداشتي را رعايت بكنند چون وجود درصد كمي ناخالصي موجب ضربه زدن به كيفيت زعفران مي‌شود .
وي با اشاره به اين‌كه 98 درصد زعفران دنيا در ايران توليد مي‌شود و 180 تن زعفران توليدي كشور در خراسان بزرگ توليد مي‌شود، ادامه داد: صادرات مهم‌تر از توليد است زيرا توليد سالانه زعفران اسپانيا يك تن است اما بزرگترين صادركننده دنياست.
وي با اعلام اين‌كه كشورهايي همچون افغانستان و چين درصدد هستند زعفران توليد ايران را به نام خودشان صادر كنند و به نام زعفران ايران جايگاهي براي خود در دنيا به دست آورند، گفت : بايد تلاش كنيم محصولي با كيفيت خوب توليد و بسته‌بندي نماييم تا كشورهاي ديگر نتوانند جايگاه ما را در دنيا متزلزل كنند .
فروش زعفران به صورت فله‌اي، غير علمي و ناصحيح است
صوابي با اشاره به اين‌كه فروش زعفران به صورت فله‌اي ، غير علمي و ناصحيح است، با تأكيد بر ضرورت تشكيل صنفي جهت زعفرانكاران براي نظارت بر ورود اين محصول به بازار گفت : وجود بعضي مشكلات از ناحيه كشاورزان نيست بلكه برخي واسطه‌ها ناخالصي‌هايي به زعفران وارد مي‌كنند تا سود بيشتري كسب نمايند .
وي با بيان اين‌كه صادرات فله‌اي موجب مي‌شود ارزش افزوده محصول به جاي آنكه به جيب كشاورزان و صادركنندگان كشورمان برود، به جيب كشورهاي ديگر نظير اسپانيا و دبي برود، گفت : اگر بخواهيم زعفران فله‌اي صادر نشود بايد آن را مورد آزمايش قرار بدهيم، آن موقع كشاورزان و توليدكنندگان مجبورند زعفران با كيفيت توليد كنند .
قاچاق زعفران ايران به افغانستان نگران كننده است
وي قاچاق زعفران ايران را به افغانستان نگران كننده عنوان كرد و ابراز اميدواري کرد با برنامه‌ريزي دقيق توسط مسوولان ، جلوي قاچاق پياز زعفران به كشورهاي ديگر گرفته شود .
وي با تأكيد بر اين‌كه براي ساماندهي زعفران نياز به يك عزم ملي است، ادامه داد: وظيفه ما تنها برنامه‌ريزي جهت ساماندهي است كه اگر اين ساماندهي در سطح استان انجام شود، در سطح ملي نيز امكانپذير خواهد بود.
اين درحالي است كه استان هاي خراسان به ويژه خراسان رضوي و جنوبي داراي امتيازات منحصر به فردي است كه اين استان را از ساير نقاط كشور متمايز كرده و آن وجود مزارع وسيع زير كشت زعفران است.
زعفران مرزهاي ايران را پشت‌سر نهاده و سراسر جهان را در برگفته است به طوري كه محصول اين كشتزارها به اقصي نقاط جهان صادر شده و جهانيان از اين خوان گسترده بهره مي‌گيرند زيرا ماهيت اين محصول به گونه‌اي است كه توان بالقوه صادراتي و ايجاد ده ها فرصت شغلي دارد و از اين رهگذر بدون شك زعفران يك محصول استراتژيك است.
با اين وجود هم‌اكنون زعفران ايران در حساس‌ترين موقعيت زماني خود قرار دارد. اسپانيا با آنكه خود دومين توليد كننده زعفران جهان به شمار مي‌رود اما دومين واردكننده زعفران ايران است . اين كشور به دليل نزديكي به بازار مصرف و ارتباط تجاري قوي با ساير كشورها ، قدرتمندترين تاجر زعفران جهان است به طوري كه بيش از 80 درصد زعفران صادراتي ايران وارد اسپانيا شده و پس از بسته‌بندي مجدد و با قيمت بالاتر صادر مي‌شود اما عمده‌ترين مشكل زعفران در بخش بازرگاني و صادرات اين محصول است و در زمينه توليد زعفران هيچ‌مشكلي وجود ندارد.
متأسفانه با وجود افزايش تعداد صادركنندگان زعفران و فرآوري سنتي ، نظارتي از سوي دستگاه‌هاي اجرايي بر فعاليت صادركنندگان زعفران صورت نمي‌گيرد حتي در خصوص نحوه عملكرد از قبيل رعايت اصول بهداشتي و بسته‌بندي استانداردي وجود ندارد. توجه نكردن مسوولان به توليد و صادرات زعفران ، موجب از دست رفتن جايگاه ايران در توليد و صادرات اين محصول در دنيا شده و در عوض اسپانيا مقام نخست صادرات زعفران را به دست آورده است.
مسوولان با قوانين غير كارشناسي مشكلاتي براي صادرات محصول زعفران ايجاد کرده‌اند
در اين خصوص مدير بازرگاني و بازاريابي «شركت نگين سرخ ترشيز» معتقد است: «آنقدر دولت خود را درگير بازي‌هاي سياسي كرده كه مهم نيست وضعيت زعفران ايران در بازارهاي جهاني چگونه است» .
حسين هاشمي با بيان اين‌كه شرايط صادرات ما نسبت به چند سال قبل راضي‌كننده نيست، ادامه مي‌دهد : «مسوولان با قوانين غير كارشناسي مشكلاتي براي صادرات محصول زعفران ايجاد نموده‌اند» .
وي با بيان اين‌كه در آبان و آذر سال 84 بالغ بر چهار تن صادرات به اسپانيا داشتيم اما در دوماه گذشته صادرات شركت‌اش تنها 500 تن بوده است، گفت: «ممنوعيت صادرات فله‌اي و تعيين عوارض براي صادرات بالاي 30 گرم مشكلاتي را ايجاد نموده است» .
وي با اشاره به اين‌كه تمام مصارف زعفران بين‌المللي ، خرده فروشي و بسته‌بندي كوچك نيست بلكه 80 درصد مصارف زعفران صنعتي است كه در مصارف دارويي ، خوراكي ، رنگ اتومبيل و . . . استفاده مي‌شود، اظهار داشت: «براي چنين مصرف كننده‌اي قيمت كمتر، مهم‌تر از بسته‌بندي شكيل‌تر است اما دولت با ممنوع كردن صادرات فله‌اي تنها به كشاورز ضرر وارد كرده زيرا صادركننده براي پرداخت عوارض صادرات فله‌اي زعفران به كشاورز فشار مي‌آورد تا محصولش را ارزان‌تر به بازار عرضه نمايد. از سوي ديگر دولت از اين رهگذر منبع درآمدي براي خودش درست كرده است» .
وي افزود: «دولت با اين قانون زحمت صادركننده را بيشتر كرده و هيچ ارزش افزوده‌اي نصيب كشور نمي‌شود حال آنكه اين قانون براي زماني خوب است كه محصول كم باشد نه امسال كه توليد افزايش يافته، متأسفانه اين قانون موجب كم‌شدن صادرات و خريد زعفران از كشاورزان شده است» .
هاشمي عدم حمايت دولت در بحث توليد و صادرات را يكي از بي‌تفاوتي‌هاي دولت نسبت به اين محصول عنوان کرد و گفت: «دولت نه تنها حمايتي از ما نمي‌كند بلكه در حوزه صادرات محدوديت‌هايي را هم براي صادر كننده ايجاد نموده است» .
نمي‌توان آينده خوبي براي محصول زعفران پيش بيني نمود
وي به نبود سنديكايي كه توليدكننده و صادركننده زعفران را به اتحاد برساند، اشاره كرد و گفت : با وجود تحريم‌هايي كه كشورمان با آن مواجه است، ورود دلار به كشور مشكل است و صادركنندگان مجبور به افتتاح حساب يورويي است كه به خاطر نوسانات نرخ يورو بسيار متضرر شده‌اند . حتي از سال 87 با ممنوعيت ورود يورو به كشور مجبور شده‌ايم از طريق امارات اقدام كنيم و در هر كيلو صادرات زعفران 40 تا 50 هزار تومان ضرر مي‌كنيم .
وي به ضرورت تلاش مسوولان براي شناساندن زعفران ايران به دنيا اشاره كرد و افزود: «متأسفانه دولت براي مقابله با تبليغات سوئي كه در برابر زعفران كشورمان انجام مي‌شود، واكنشي نشان نمي‌دهد و با اين تفاسير نمي‌توان آينده خوبي براي اين محصول پيش بيني نمود» .
تحريم‌هاي موجود ريسك صادرات را افزايش داده است
خزايي، مدير عامل شركت گوهر زعفران با بيان اين‌كه تا زماني‌كه وضعيت سياسي و اقتصادي كشور بهبود نيابد مشكلات حوزه صادرات زعفران حل نمي‌شود، افزود: «سياست‌هاي دولت باعث شده كشورهاي رقيب جاي ما را در بازارهاي جهاني بگيرند» .
وي با انتقاد از عدم حمايت دولت در زمينه صادرات گفت: «در آبان ماه سال 82 ميزان صادرات 20 تن بود ولي در آبان امسال تنها چهار تن صادرات صورت گرفته است» .
وي ادامه داد : «تحريم‌هاي موجود ريسك صادرات را افزايش داده است و بايد مسوولان براي توسعه صادرات غير نفتي كه يكي از آنها زعفران است، تلاش نمايند» .
يادمان باشد اگر در جنوب غربي ايران منابع زيرزميني نفت و گاز توانسته چهره ايران را تغيير دهد، مسلماٌ در شمال شرق ، مزارع زعفران مي‌تواند چهره اقتصادي اين منطقه و حتي كشور را تحت تأثير قرار دهد. اندكي توجه و اعمال مديريت صحيح در توليد ، فرآوري و صادرات آن مي‌تواند كارگشاي بسياري از مشكلات كشاورزان و صادركنندگان باشد و تحولي عظيم در اقتصاد منطقه و كشور ايجاد كند .
ایسنا
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر